ความเก่าของศิลปะยุคก่อนที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับเจ้าของบ้านยุคใหม่ เกิดจากรสนิยม ความชื่นชอบที่ได้คัดสรรวัสดุ เลือกตกแต่งอย่างมีวิจิตรศิลป์เพื่อให้เกิดศิลปะขนาดย่อมภายในแบบ “บ้านสไตล์โคโลเนียล”

บ้านย้อนยุคสไตล์โคโลเนียล

        เป็นศิลปะการออกแบบที่ไทยได้รับอิทธิพลจากฝั่งยุโรปตั้งแต่สมัยรัชกาลที่5 เป็นต้นมา ซึ่งในปัจจุบันหรือยุคโลกาภิวัฒน์ (Globalization) ได้มีการพัฒนาเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพ เข้ามาช่วยให้มนุษย์สามารถดำรงชีวิตได้สะดวกสบาย รวมถึงการเรียนรู้อย่างก้าวทันโลกได้มากยิ่งขึ้น แน่นอนว่าสิ่งนี้เองเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลถึงการรับวัฒนธรรม ศิลปะสมัยใหม่เข้ามา มนุษย์จึงมีวิถีการใช้ชีวิต การปฏิบัติที่เปลี่ยนแปลงไปและมีความคิดที่เปิดกว้างไร้ขีดจำกัด เป็นเหตุผลให้ในปัจจุบันสามารถเลือกสรรวัสดุในการก่อสร้าง ความรู้ในการออกแบบ การแบ่งสัดส่วนพื้นที่ใช้งาน การตกแต่งลวดลายบ้านได้หลากหลาย แต่ยังมีผู้คนจำนวนมากที่สนใจและหลงใหลศิลปะการจัดบ้านให้น่าอยู่ที่ทรงเสน่ห์ในสไตล์โคโลเนียล ไม่ว่าจะเป็นบ้านหลังเก่าที่มีการอนุรักษ์มากว่า 100ปี หรือบ้านหลังใหม่ที่เพิ่งสร้าง ทำให้เห็นว่าระยะเวลาผ่านมาหลายศักราชไม่สามารถตีกรอบความคิด รสนิยม ความชอบหรือการสร้างสรรค์ของมนุษย์ได้เลย อีกทั้งผู้คนรุ่นหลังยังมีโอกาสได้สัมผัสกลิ่นอายของวันวานจากบ้านไทยสไตล์โคโลเนียลต่อไป

ลักษณะของบ้านบ่งบอกถึงตัวตนผู้อาศัยอย่างไร

         อาจกล่าวได้ว่ามีความเกี่ยวข้องกันในด้านจิตใจก็ว่าได้ เพราะนอกจากบ้านจะเป็นสถานที่อยู่อาศัยแล้วยังเป็นสถานที่พักพิงใจ ส่งผลให้มนุษย์เลือกปลูกบ้านในรูปแบบที่ต้องการภายใต้ทรัพย์สินที่สามารถจ่ายออกไปเพื่อแลกมาด้วยสิ่งที่ดีที่สุด ซึ่ง บ้านสไตล์โคโลเนียล คือบ้านไทยที่มีการผสมผสานระหว่างความเป็นไทยกับศิลปะของชาติตะวันตก ดูมีลักษณะเป็นเอกลักษณ์ ตัวอาคาร ผนังบ้าน และองค์ประกอบบางส่วนมักมีการนำไม้เข้ามาเป็นส่วนประกอบ นิยมทาสีบ้านโทนสว่าง เช่น สีครีม สีขาว หรือสีอื่นๆที่มีโทนอ่อน เป็นต้น แต่จะไม่นิยมใช้สีเข้มหรือสีฉูดฉาด เพราะมีความตั้งใจให้พื้นที่ดูมีความสว่าง กว้างขวาง ปลอดโปร่ง ให้ความรู้สึกอบอุ่น ในการดำเนินชีวิตประจำวันยังช่วยลดอุณหภูมิบ้านให้เย็นลงได้ จากส่วนนี้เองจึงทำให้สไตล์บ้านย้อนยุคนี้บ่งบอกถึงความตั้งใจอย่างใจเย็นของเจ้าของบ้าน เพราะนอกจากต้องใส่ใจทุกรายละเอียดของงานศิลป์แล้ว ยังต้องเลือกวัสดุที่มีคุณภาพสร้างความเชื่อมโยงให้งานตกแต่งเข้ากับบรรยากาศภายในบ้าน

จุดที่โดดเด่นของแบบบ้านสไตล์โคโลเนียลตะวันตก

         สิ่งที่ไม่ควรพลาดในการกล่าวถึงคือ “หลังคารูปทรงจั่วผสมปั้นหยา” เกิดจากการนำหลังคาทรงปั้นหยาที่มีการออกแบบหลังคาให้ทุกทิศมีความลาดเอียงลงมาอย่างเท่ากันเพื่อช่วยป้องกันไม่ให้ฝนสาดหรือแดดส่องเข้ามาโดนผนังหรือตัวบ้าน ซึ่งลดการเกิดคราบน้ำและผนังลอกได้เป็นอย่างดี และเมื่อนำหลังคาทรงจั่วเข้ามาจัดวางให้อยู่ด้านล่างหรือตรงกลางระหว่างช่วงลาดเอียง ทำให้สังเกตเห็นรูปทรงสามเหลี่ยมชัดเจน เจ้าของบ้านสามารถเลือกตกแต่งด้วยการแกะสลักลวดลายบนเนื้อไม้ให้เป็นหนึ่งในมุมศิลป์ได้ นอกจากความสวยงามแล้วยังช่วยระบายความร้อนภายในตัวบ้านออกมาทำให้บ้านเย็นลง สมาชิกในครอบครัวจึงสามารถใช้เวลาพักผ่อนได้อย่างเต็มที่

         นอกจากนี้ยังสังเกตเห็นการจัดวางโดยรวมของแบบบ้านที่เป็นระเบียบ วางระเบียงแนวยาวเน้นพื้นที่กว้าง บานหน้าต่าง และบานประตู มักออกแบบให้มีรูปทรงที่เหมือนกัน มีขนาดเท่ากัน เช่น การใช้รูปทรงสี่เหลี่ยมเรขาคณิตหรือรูปทรงเกือกม้า ซึ่งส่วนนี้เจ้าของบ้านสามารถใช้เป็นมุมตกแต่งงานศิลป์ได้อีกเช่นกัน สามารถเลือกวัสดุไม้ฉลุเพื่อตกแต่งให้มองเป็นระเบียบหรือใช้เทคนิคการลอดผ่านของแสงเล่นเงาผ่านไม้ให้เกิดความสวยงาม แต่หากเป็นแบบบ้านไทยในปัจจุบันผู้คนมักใช้แผ่นกระจกบานใหญ่แทนการใช้หน้าต่างไม้หรือเหล็กขนาดบาง

         เนื่องจากตอบโจทย์ความต้องการให้บ้านดูโปร่ง ร่มรื่น มองเห็นภายนอกได้ดีมีความทันสมัย ความเข้ากันกับสีอ่อนของอาคารทำให้บ้านดูสะอาดตา ส่วนการตกแต่งภายในบ้านมักนำกระเบื้องลายหินสีอ่อนใช้ปูทางเดิน เสริมเฟอร์นิเจอร์สไตล์วินเทจ เพิ่มความคลาสสิคด้วยการใช้โต๊ะและเก้าอี้ไม้ ของประดับที่ดัดแปลงจากไม้หวาย วางรูปปั้นเซรามิก หรือจะเป็นการแขวนภาพสีบนผนัง บ้างตกแต่งด้วยของสะสมแฟชั่นย้อนยุค แต่ไม่ว่าการตกแต่งจะเป็นแบบใดนั้นก็ล้วนเกิดจากรสนิยมส่วนบุคคลที่บอกเล่าเรื่องราวความชอบ ผ่านการสัมผัสได้จากบรรยากาศ ควานอบอุ่น ที่เกิดขึ้นรอบๆบ้าน

         ทว่าการจัดสวนก็เป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบที่ช่วยสร้างทัศนียภาพบริเวณบ้านได้ดี การเติมความโรแมนติคเพิ่มบรรยากาศให้เป็น “บ้านสไตล์โคโลเนียล” มากขึ้น สามารถปลูกทั้งไม้ดอก-ไม้ประดับ ต้นไม้ขนาดใหญ่-เล็ก ประกอบการศึกษาทิศทางลมและช่วงเวลาการตกกระทบของแสงเพื่อสร้างร่มเงาให้กับตัวบ้าน หรือพื้นที่ส่วนรวมบริเวณรอบบ้านที่ซึ่งสมาชิกภายในครอบครัวมักใช้เวลาร่วมกันในช่วงเวลาก่อนเวลาพระอาทิตย์ตกดิน ดังนั้นจากการกล่าวถึงภาพรวมทั้งหมดของการสร้างบ้านโคโลเนียลแนวยุโรปจะพบว่าทุกส่วนประกอบมีการอ้างอิงจากงานศิลปะที่แตกต่างอย่างเป็นเอกลักษณ์ แต่หนึ่งสิ่งที่เหมือนกันกับการตกแต่งบ้านสวยในสไตล์อื่น คือล้วนมีความตั้งใจให้บ้านเป็นสถานที่พักผ่อนที่สมบูรณ์แบบ ด้วยบรรยากาศที่อบอุ่นจะส่งผลโดยตรงต่อความรู้สึก ความคิดและด้านจิตใจของสมาชิกในครอบครัว แล้วยังบ่งบอกความเป็นตัวตน ความชอบที่ละเอียดอ่อนของเจ้าบ้านได้ดีเมื่อมีแขกเข้ามาเยี่ยมเยียน